متوکاربامول (Methocarbamol) یک شل‌کنندهٔ عضلانی پرکاربرد برای درمان اسپاسم‌ها و دردهای حاد عضلانی است. اما کمتر کسی می‌داند که این دارو می‌تواند در برخی آزمایش‌های ادراری تداخل ایجاد کرده و نتایج را به‌صورت کاذب تغییر دهد. آگاهی از این نکته به جلوگیری از تشخیص اشتباه، استرس بی‌مورد و تکرار آزمایش کمک می‌کند.
متوکاربامول چیست و چه کاربردی دارد؟
-
یک داروی شل‌کنندهٔ عضلانی با اثر مرکزی که معمولاً همراه با استراحت، فیزیوتراپی یا مسکن‌ها تجویز می‌شود.
-
عوارض شایع: خواب‌آلودگی، سرگیجه، تاری دید، تهوع.
-
نکته جالب: در برخی بیماران باعث تغییر رنگ ادرار (سیاه، آبی، سبز یا قهوه‌ای) می‌شود. این تغییر رنگ معمولاً خطرناک نیست اما باید به پزشک اطلاع داده شود.
تداخل متوکاربامول با آزمایش‌های ادراری
متوکاربامول می‌تواند باعث ایجاد نتیجهٔ مثبت کاذب در برخی آزمایش‌ها شود:
-
۵-هیدروکسی‌ایندول استیک اسید (۵-HIAA):
در روش‌های رنگ‌سنجی قدیمی، متابولیت‌های متوکاربامول می‌توانند باعث افزایش کاذب سطح این ماده شوند. -
وانیلیل‌مندلیک اسید (VMA):
در برخی روش‌های غربالگری قدیمی (مثل روش گیتلو) گزارش تداخل وجود دارد.
چرا این اتفاق رخ می‌دهد؟
روش‌های رنگ‌سنجی قدیمی به واکنش‌های شیمیایی رنگی حساس‌اند. متابولیت‌های متوکاربامول می‌توانند این واکنش‌ها را تقلید کرده و نتیجهٔ غیرواقعی ایجاد کنند.
خبر خوب: روش‌های جدید دقیق‌تر هستند
امروزه بیشتر آزمایشگاه‌ها از روش‌های پیشرفته مثل HPLC یا LC-MS/MS استفاده می‌کنند که اختصاصی‌تر بوده و خطر تداخل متوکاربامول در آن‌ها بسیار کمتر است. بااین‌حال، همیشه لازم است مصرف این دارو را به آزمایشگاه اطلاع دهید.
تغییر رنگ ادرار با متوکاربامول
برخی مصرف‌کنندگان گزارش کرده‌اند که ادرارشان به رنگ تیره، آبی/سبز یا قهوه‌ای تغییر می‌کند. این تغییر اغلب گذرا و بی‌خطر است، اما اگر همراه با:
-
زردی پوست یا چشم،
-
کاهش حجم ادرار،
-
تب یا درد شکمی
باشد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
نکات مهم قبل از انجام آزمایش
-
همیشه به پزشک و آزمایشگاه اطلاع دهید که متوکاربامول مصرف می‌کنید (نام دارو، دوز، زمان آخرین مصرف).
-
اگر قرار است آزمایش ۵-HIAA یا VMA بدهید:
-
از آزمایشگاه بپرسید روش تست چیست (ترجیحاً LC-MS/MS).
-
دربارهٔ پرهیز غذایی و دارویی ۴۸ تا ۷۲ ساعت قبل از آزمایش سؤال کنید.
-
هرگز دارو را خودسرانه قطع نکنید.
-
-
اگر نتیجه آزمایش مشکوک یا غیرمنتظره بود، پزشک ممکن است آن را با روش اختصاصی‌تر تکرار کند.
پرسش‌های پرتکرار (FAQ)
۱) آیا متوکاربامول نتیجهٔ آزمایش ۵-HIAA را تغییر می‌دهد؟
بله، در روش‌های قدیمی ممکن است باعث مثبت کاذب شود. در روش‌های جدید احتمال تداخل کم است.
۲) آیا روی آزمایش VMA هم اثر دارد؟
بله، در برخی روش‌های غربالگری گزارش شده است.
۳) تغییر رنگ ادرار با متوکاربامول طبیعی است؟
بله، اغلب بی‌خطر است اما در صورت بروز علائم هشدار باید بررسی شود.
۴) برای تست ۵-HIAA چه رژیمی لازم است؟
معمولاً پرهیز غذایی/دارویی ۲ تا ۳ روز توصیه می‌شود.
۵) آیا متوکاربامول به کبد آسیب می‌زند؟
به‌طور کلی خیر؛ اما هر علامت غیرعادی کبدی باید بررسی شود.
جمع‌بندی کاربردی
متوکاربامول می‌تواند در برخی آزمایش‌های ادراری مثل ۵-HIAA و VMA تداخل ایجاد کند، به‌ویژه با روش‌های رنگ‌سنجی قدیمی و روش‌های مدرن (HPLC و LC-MS/MS) دقیق‌ترند، اما اطلاع دادن مصرف دارو به آزمایشگاه ضروری است.
تغییر رنگ ادرار با این دارو معمولاً بی‌خطر است. برای پیشگیری از خطا در نتایج، همیشه قبل از نمونه‌گیری پزشک و آزمایشگاه را در جریان بگذارید.
منابع:
Mayo Clinic – Methocarbamol (Oral Route)
Cleveland Clinic Labs – ۵-HIAA Test Information
No. 1
۰۶/۰۱