آزمایش متیل مالونیک اسید (MMA) یکی از دقیقترین تست ها برای تشخیص کمبود ویتامین B12 است. این آزمایش سطح MMA را در خون یا ادرار اندازهگیری میکند. بالا بودن سطح MMA معمولاً نشانه آن است که بدن توانایی کافی برای استفاده از ویتامین B12 ندارد یا این ویتامین به میزان کافی دریافت نمیشود. کمبود B12 میتواند منجر به مشکلاتی مانند کمخونی مگالوبلاستیک، آسیب عصبی و اختلالات شناختی شود.
کاربردهای اصلی آزمایش MMA
– تشخیص کمبود ویتامین B12 حتی در مراحل اولیه یا مواردی که آزمایش مستقیم B12 طبیعی به نظر میرسد.
– بخشی از غربالگری نوزادان برای شناسایی متیلمالونیک اسیدمی، یک اختلال ژنتیکی نادر در متابولیسم.
– کمک به افتراق بین کمبود B12 و سایر علل کمخونی.
چه زمانی پزشک این آزمایش را توصیه میکند؟
وجود علائم کمبود B12 مانند:
– خستگی یا ضعف
– بیاشتهایی
– بیحسی یا گزگز دست و پا
– تغییرات خلق و خو یا افسردگی
– گیجی یا مشکلات تمرکز
– رنگپریدگی پوست
– سابقه بیماریهای گوارشی مثل سلیاک یا کرون
– رژیمهای غذایی سختگیرانه گیاهخواری یا وگان
– جراحیهای معده یا روده
– الکلیسم مزمن
– سن بالای ۷۵ سال
روش انجام آزمایش
آزمایش MMA میتواند به دو روش انجام شود:
– **آزمایش خون:** نمونه از ورید بازو گرفته و به آزمایشگاه ارسال میشود.
– **آزمایش ادرار:**
– نمونه تصادفی (Random urine)
– نمونه ادرار ۲۴ ساعته برای سنجش دقیقتر
برای نوزادان، خون از پاشنه پا گرفته میشود (بخشی از غربالگری بدو تولد).
نتایج آزمایش چه معنایی دارند؟
سطح طبیعی:
معمولاً کمتر از ۰.۴۰ میکرومول بر لیتر در خون
بالا بودن سطح MMA:
– کمبود ویتامین B12 (حتی با سطح سرمی طبیعی)
– اختلال متابولیک ژنتیکی (متیلمالونیک اسیدمی)
– نارسایی کلیوی (به دلیل کاهش دفع MMA)
مزایای آزمایش MMA نسبت به تست مستقیم B12
– حساسیت و دقت بالاتر برای تشخیص کمبود واقعی B12
– امکان شناسایی کمبود در مراحل بسیار اولیه
– مفید در مواردی که B12 خون نرمال ولی علائم بالینی وجود دارد
عوارض و خطرات احتمالی
– در آزمایش خون: درد خفیف یا کبودی محل نمونهگیری، بهندرت عفونت
– در آزمایش ادرار: خطای جمعآوری در نمونه ادرار ۲۴ ساعته یا آلودگی نمونه
پرسشهای متداول
۱. آیا همیشه لازم است این آزمایش انجام شود؟
خیر، معمولاً زمانی درخواست میشود که پزشک به کمبود B12 مشکوک باشد یا علائم و عوامل خطر وجود داشته باشد.
۲. آیا مصرف مکمل قبل از آزمایش نتیجه را تغییر میدهد؟
بله، مصرف مکملهای B12 میتواند سطح MMA را کاهش دهد و نتیجه را تحت تأثیر قرار دهد، بنابراین باید طبق دستور پزشک قبل از آزمایش از مصرف آن خودداری کرد.
۳. آیا سطح بالای MMA خطرناک است؟
بهتنهایی خیر، اما معمولاً نشانه یک مشکل زمینهای مانند کمبود B12 یا بیماری متابولیک است که نیاز به بررسی و درمان دارد.
نتیجه گیری
آزمایش متیل مالونیک اسید (MMA) یکی از بهترین روشها برای شناسایی دقیق کمبود ویتامین B12 و برخی اختلالات متابولیک است. این تست میتواند کمبود را حتی در مراحل اولیه و قبل از بروز آسیب دائمی عصبی تشخیص دهد. تفسیر نتایج باید همراه با سایر آزمایشها و علائم بیمار انجام شود.
منابع :
– [MedlinePlus – Methylmalonic Acid (MMA) Test
– [Cleveland Clinic – Methylmalonic Acid Test]
No.130.
۰۴/۰۶